รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เรียกประชุมเจ้าหน้าที่ ติดตามสถานการณ์ไฟไหม้ป่าภาคเหนือ พบพื้นที่ป่าถูกเผาไปแล้วกว่า 8 ล้านไร่
ที่ศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขปัญหาไฟป่าและหมอกควันส่วนหน้า กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นประธานประชุมติดตามการแก้ไขปัญหาไฟป่าและหมอกควันภาคเหนือ โดยมีนายจตุพร บุรุษพัฒน์ ปลัดกระทรวงทรัพย์ฯ นายธัญญา เนติธรรมกุล อธิบดีกรมอุทยาน สัตว์ป่าและพันธ์พืช,นายอรรถพล เจริญชันษา อธิบดีกรมป่าไม้,นายคมสัน สุวรรณอัมมพา รองผวจ.เชียงใหม่และผอ.สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมประชุมผ่านระบบวิดีโอทางไกลไปยัง 9 จังหวัดภาคเหนือด้วย
นายพงศ์บุณย์ ปองทอง รองปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งรับผิดชอบศูนย์ปฏิบัติการป้องกันไฟป่าฯ ก.ทรัพย์ กล่าวรายงานว่า ภาพรวมจุดความร้อนภาคเหนือปีนี้มากกว่าปีที่ผ่านมาถึงร้อยละ 30 โดยเฉพาะจังหวัดแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่และลำปาง พื้นที่เกิดไฟเป็นพื้นที่ป่าเป็นส่วนใหญ่ ทั้งป่าสงวนและป่าอนุรักษ์ ส่วนพื้นที่เฝ้าระวังพิเศษคือพื้นที่รอยต่อเชียงใหม่- เชียงราย,เชียงใหม่- ลำพูนและแม่ฮ่องสอน- เชียงใหม่- ลำปาง ,รอบเมืองแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ก็ฝาง แม่อายและไชยปราการ
ด้านนายนรินทร์ ประทวนชัย ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่า ปัจจุบันเชียงใหม่มีจดความร้อนสะสมมากกว่า 13,500 จุด ค่าpm2.5 จากสถานีตรวจวัด 6 สถานีพบว่าค่าคุณภาพอากาศเกินค่ามาตรฐานและมีผลกระทบต่อสุขภาพประชาชนถึง 49 วัน ทั้งนี้ช่วงที่เกิดไฟป่าลุกลามเป็นวงกว้าง เฮลิคอปเตอร์ของกระทรวงทรัพย์ฯ ได้ช่วยทิ้งน้ำดับไฟ 497 เที่ยวบิน นอกจากนี้ผวจ.เชียงใหม่ได้มีการปรับแผนปฏิบัติงานเพื่อแก้ไขปัญหาไฟป่าที่เพิ่มมากขึ้น โดยเพิ่มกลยุทธ์ลาดตระเวนร่วมกัน เป็นการบูรณาการร่วมกับทุกภาคส่วน
ขณะที่ พ.ต.อ.ปิยะพันธ์ ภัทรพงศ์สิน รอง ผบก.ภ.จ.เชียงใหม่ กล่าวว่า จังหวัดเชียงใหม่สั่งการให้ตำรวจลงบูรณาการร่วมกับทุกพื้นที่และใช้ศูนย์191 รับแจ้งเหตุมีการแจ้งความดำเนินคดี 310 คดีมากสุดในป่าสงวนและป่าอนุรักษ์ ซึ่งผู้ว่าฯและ ผบก.จ.เชียงใหม่ให้นโยบายหาตัวคนมาดำเนินคดีโดยลงประจำวันและเม.ย.-พ.ค.มีผู้เข้าไปในพื้นที่ไฟไหม้จะดำเนินคดีทันที เพราะมีห้วงเวลาของคดีที่ครอบคลุมอยู่ นอกจากนี้ยังได้ดำเนินคดีในพรบ.สาธารณสุขและเกี่ยวข้อง ซึ่งเชียงใหม่มีพื้นที่กว้าง และเป็นพื้นที่ภูเขาสูง และช่วงนี้อาจจะมีการเผาเพื่อเตรียมการเกษตรและหลังจากนี้อาจจะน้อยลง
อย่างไรก็ตามในช่วงการประชุมนายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม แสดงวามกังวลและเป็นห่วงถึงสถานการณ์ไฟป่าที่ลุกลามในหลายพื้นที่ว่า คนลักลอบเผาไม่ได้หวั่งเกรงเรื่องการถูกจับดำเนินคดี เพราะที่ผ่านมาจากสถิติจะเห็นว่าเป็นการจับกุมดำเนินคดี โดยที่เจอผู้ต้องหามักจะเป็นคดีพรบ.สาธารณสุขฯ ซึ่งมีโทษปรับค่อนข้างน้อย แต่คดีที่เกี่ยวกับพื้นที่ป่า ยังจับกุมตัวผู้ลักลอบเผาได้น้อย ซึ่งที่จริงความผิดตามพรบ.ป่าสงวนฯมีโทษหนักเพราะทุกวันนี้คนเผาป่ากลัวโทษที่จะดำเนินคดีหรือไม่ เพราะหากตัดสินจำคุกแล้ว มักจะถูกจับกุมไม่นาน การดำเนินคดี จับๆ แต่คนไม่กลัว หากคนไม่กลัว
นายวราวุธ ศิลปอาชา รมว.ทรัพย์ฯ กล่าวให้นโยบายว่า ขอให้กำลังใจทุกภาคส่วน ขณะนี้เจอปัญหาหนักทั้งโควิด และสิ่งที่คนภาคเหนือเจอคือการลักลอบเผาทำให้ปัญหาฝุ่นควัน ปัญหาคือหนึ่งคนเผา ร้อยคนดับ จึงขอให้ ทสจ.และกรมอุทยานฯและป่าไม้ให้กำลังใจเจ้าหน้าที่ของเราซึ่งเหนื่อยยากลำบาก ซึ่งขณะนี้ได้ประกาศปิดป่าหมดแล้วหากเจอใครในป่าขอให้จับหมดแล้วค่อยสอบสวนทีหลัง
การประสานกับคนในหมู่บ้านก็สำคัญ หัวใจสำคัญสุดคือผู้ใหญ่บ้านที่จะรู้ความเป็นไปของประชาชนในพื้นที่ แต่บางครั้งผู้ใหญ่บ้านอาจเป็นปัญหาเองอย่างสระบุรี พ่อผู้ใหญ่บ้านเป็นคนเผาเองซึ่งเป็นสิ่งที่ผมรับไม่ได้ การที่ผืนป่าแต่ละผืนโดนเผาไป ซึ่งตอนนี้โควิดระบาดคนในเมืองใหญ่หนีกลับบ้าน บางคนไม่รู้ทำอะไรก็เผาป่า เผาพื้นที่ป่า ดังนั้นการ่วมมือกับประชาชนในพื้นที่ป่าอนุรักษ์จึงสำคัญมาก
-สิ่งหนึ่งที่อยากให้สร้างคือ UAV ที่สามารถบินได้ต่อเนื่อง 8-9 ชม.มีกล้องจับความร้อนด้วย ขอให้รีบหาเพื่อช่วยแก้ปัญหา จะเช่าทางกระทรวงฯก็พร้อมที่จะดำเนินการ เพราะครั้งก่อนมาเชียงใหม่ก็เห็นว่ามีการลักลอบเผาคล้อยหลังเพียงหนึ่งชั่วโมง และกว่าจะเข้าไปดับเจ้าหน้าที่เดินเท้าเข้าไปกว่าจะถึงก็ลุกลาม และคนลอบเผาก็มักจะทำกลางคืนทำให้ป่าไหม้ไปหลายสิบ หลายร้อยไร่
“เห็นใจขรก.และเจ้าหน้าที่อยากได้งบฯซื้อยูเอวีในการลาดตระเวน ปัจจุบันความเสียหายที่เกิดขึ้นประเมินค่าไม่ได้ ทั้งคนและป่า และการที่จะป้องกันอีกวิธีหนึ่งคือสถานศึกษาที่อยู่ในภาคเหนืออยากให้คนรุ่นใหม่มีความรู้เพื่อไปสอนคนรุ่นเก่าในหมู่บ้าน ซึ่งสอนก็ไม่ฟังวิธีเดียวคือจับ โดยปกตินิสัยชาวบ้านเวลาเผาจะเผาข้ามตำบล พื้นที่การเดินจะไกลมาก”นายวราวุธ กล่าวและว่า
ผมเชื่อเรื่องไฟไหม้ป่าขึ้นอันดับหนึ่งแล้ว ดังนั้นอยากได้กล้องยูเอวีมาช่วย ขอให้รีบประสานกับทางกองทัพอากาศซึ่งมีกล้องยูเอวี โดยมีศูนย์ที่ตาคลี นครสวรรค์เพื่อให้นำกล้องดังกล่าวมาบินในพื้นที่ไหม้หนักทั้งแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ที่ไหม้หนักในขณะนี้
นายวราวุธ ให้สัมภาษณ์เพิ่มเติมว่า ต้องขออภัยชาวภาคเหนือที่ต้องทนกับสภาพหมอกควันไฟป่า ซึ่งเจอทั้งโควิดและหมอกควันทั้งเจ้าหน้าที่และประชาชน สิ่งที่ได้ให้ข้อสังเกตที่ประชุมคือการข่าว ในการป้องกันไฟป่าเกิดขึ้นแล้วดับยาก ไฟลามเข้าโพรงไม้และยอดไม้ สิ่งสำคัญในการป้องกันคือการข่าวจึงได้ขอให้เจ้าหน้าท่ก.ทรัพย์และตำรวจ ฝ่ายปกครองไปฝังตัวอยู่กับประชาชน เจ้าหน้าที่ประมาณสองถึงสามพันที่ไม่ใช่ชุดดับไฟให้ลงพื้นที่ไปกินนอนกับชาวบ้านหมู่บ้านเสี่ยงเลย เพราะผู้นำชุมชนรู้ดีว่าลูกบ้านไปไหน มีอุปกรณ์ติดตัวไปมั้ย เข้า ออกบ้านเวลาไหน จึงได้ย้ำเรื่องทำความเข้าใจและเฝ้าระวังในแต่ละหมู่บ้านเพื่อทำความเข้าใจและระมัดระวัง ผมเชื่อว่าแต่ละคนก็หวงแหนผืนป่า เพราะไฟไหม้ป่าก็เหมือนเผาบ้านตัวเอง
“อีกประเด็นได้ขอให้ประสานกองทัพอากาศนำอากาศยานไร้คนขับยูเอวีซึ่งมีกล้องจับความร้อนด้วย เพื่อเพิ่มเขี้ยวเล็บให้จนท.ยูเอวีบินได้ 6-8กม.และมีกล้องจับความร้อนสามารถส่งข้อมูลทำให้จนท.เข้าไปดำเนินการดับไฟได้ทัน รวมทั้งอาจจะสามารถจับกุมคนลักลอบเผาได้ เพราะไฟป่าที่เกิดขึ้นนอกจากสูญเสียทรัพยากรธรรมชาติแล้ว ยังส่งผลกระทบสุขภาพของประชาชนทำให้ต้องเสียมูลค่ามหาศาล และอีกประเด็นคือคนภาคเหนือยังเจอหมอกควันข้ามแดนซึ่งกรมควบคุมมลพิษได้ทำหนังสือถึงเลขาธิการอาเซียนให้งดการเผา เพราะเป็นกิจการนอกประเทศการทำงานมีข้อจำกัดและแนวทางทำงานไม่เหมือนกัน
วันนี้จุดประสงค์หลักคือมาให้กำลังใจเจ้าหน้าที่ดับไฟป่า การเดินเท้าเข้าไปต้องอาศัยความรักและความท่มเทที่ผ่านมาเห็นชาวชม.หาอุปกรณ์ เครื่องมือมาให้เจ้าหน้าที่ก็ต้องกราบขอบคุณด้วย การทำงานนั้นกำลังกายส่วนหนึ่งแต่กำลังใจเป็นส่วนสำคัญ
เรื่องการทำแนวกันไฟ ต้องดูว่าพื้นที่ราบหรือชัน เนินเขาเพราะบางทีพื้นที่ราบการทำแนวกันไฟอาจจะง่าย แต่หากไฟลามตามโพรงต้นไม้และเมื่อเจอลมหอบลูกไฟไปติดที่อื่นก็ทำให้ยาก การทำแนวกันไฟก็ลำบาก ส่วนที่มีคนสงสัยว่าเผาเอางบฯเป็นไปไม่ได้ ไม่มีความคิดแบบนี้แน่ ซี่งนายกรัฐมนตรีและรองนายกฯประวิตรก็กำชับมา และเชื่อมั่นว่าขรก.กระทรวงทรัพย์จะไม่เผาเพื่อเอางบอย่างแน่นอน เมื่อเกิดเหตุการณ์ก็ต้องมาให้กำลังใจให้คำมั่นว่าเพื่อนขรก.ทำงานกันสุดความสามารถ
การที่จะรักษาป่า สิ่งที่ได้จากป่ามากมายมหาศาลมากกว่าตัวเงินที่ก.ทรัพย์จะให้ ถ้าป่าอุดมสมบูรณ์ ป่าจะเป็นครื่องฟอก แหล่งน้ำแหล่งอาหารให้ชาวบ้าน เพราะป่าใช้เวลานานกว่าจะอุดมสมบูรณ์ จึงอยากให้ชาวบ้านช่วยดูแลป่าเพื่อลูกหลานของท่านเอง ก.มหน้าที่ หากพื้นที่ใดมีไฟหรือเผาซ้ำซาก การสำรวจของคทช.จะเลื่อนออกไป บางคนอาจจะบอกไม่แฟร์ว่าอาจเป็นการกลั่นแกล้ง แต่ในฐานะเจ้าของพื้นที่ต้องช่วยเจ้าหน้าที่รัฐในการเฝ้าระวัง เจ้าหน้าที่มีจำนวนรจำกัด คนอยู่ป่าและชายขอบมีความสามารถมากกว่า อย่างไรก็ดีจากการตรวจสอยพื้นที่ล่าสุดพบว่า พื้นที่ป่าภาคเหนือทั้งหมดกว่า 33 ล้านไร่ ถูกไฟป่าเผาพลาญไปแล้วกว่า 8 ล้านไร่